آداپتور چیست؟ معرفی انواع آداپتور و کاربرد آن‌ها

آداپتور چیست ؟

آداپتور Adapter AC-DC یک منبع تغذیه است که می تواند ولتاژ بالا را جهت استفاده دستگاه‌های حساس الکترونیکی کاهش دهد. باید دانست که جریان و ولتاژ دارای گونه‌های مختلفی است از جمله متناوب AC، مستقیم DC، چرخشی و.... آداپتورها معمولا جریان و ولتاژ برق متناوب AC و چرخه‌ای را به ولتاژ خطی پایدار مستقیم DC تبدیل می‌کنند. برای نمونه می‌توان به برق شهری 220 ولت که از نوع متناوب AC است اشاره کرد که آداپتور این برق را به برق مستقیم DC تبدیل می کند درست مانند خروجی انواع باتری DC. اما این را باید در نظر داشت که استفاده از آداپتورها از نظر اقتصادی در برابر باتری‌ها به صرفه‌تر است.

© هرگونه برداشت غیرتجاری از داده‌های وبسایت مجله چیستا تنها با ذکر نام چیستاالکترونیک و لینک مطلب به عنوان منبع مجاز است.

 کاربرد آداپتورها

آداپتورها در دستگاه‌های گوناگون مورد استفاده قرار می‌گیرند. همان‌گونه که پیش‌تر اشاره کردیم، این منابع تغذیه جریان جریان متناوب یا همان AC و چرخشی برق که دارای ولتاژ بالا هستند را به جریان خطی پایدار و مستقیم یا همان DC با ولتاژ پایین تبدیل می کنند. در نتیجه باید گستره‌ی کاربرد این ابزار الکترونیکی را به هر دستگاه الکترونیکی که در داخل خود فاقد منبع تغذیه مستقل است تعمیم داد. یعنی وسایل الکترونیکی که در درون خود منبع تغذیه ندارند و نمی توانند به صورت مستقل برق ورودی 220 ولت متناوب که ولتاژ بالایی دارد را کنترل کنند نیازمند آداپتور خواهند بود.

لینک: خرید اینترنی انواع آداپتور 3 تا 48 ولت

ویژگی‌های فنی مهم در آداپتورها

گذشته از ظاهر و نوع آداپتورها باید به دو ویژگی بسیار مهم در این منابع تغذیه اشاره کرد. در واقع مهم‌تری پارامترهایی که در خرید و تهیه آداپتور باید به آن‌ها توجه کرد شدت جریان و ولتاژ خروجی است. معمولا این اطلاعات در بخش Input ( فیش مادگی آداپتور ورودی دستگاه ) یا روی آداپتور پیشین دستگاه درج شده است و نیاز است که با دقت فراوان این گزینه ها انتخاب شوند. به ویژه ولتاژ دقیقا با ولتاژ ورودی دستگاه یکسان باشد.

1. ولتاژ خروجی : هر دستگاه حساس الکترونیکی ممکن است ولتاژ ورودی بین 3V تا 48V داشته باشد. برای نمونه آداپتورهای 5 ولت ، 12 ولت و 24 ولت از پُرکاربردترین منابع تغذیه هستند که به ترتیب معمولا برای گوشی های موبایل و تبلت ( معمولا آداپتور 5 ولت 2 امپر )، ال ای دی نواری و شاخه ای ( معمولا آداپتور 12 ولت 5 آمپر به بالا بسته به متراژ LED ) و صوتی و تصویری و روشنایی و نورپردازی بیرونی ساختمان و دستگاه‌های آزمایشگاهی ( آداپتور 24 ولت 2 امپر به بالا..) به کار می روند.
2. شدت جریان آمپر : هر Adapter ممکن است نیاز به شدت جریان یا آمپری بین 300 میلی آمپر تا 12 آمپر داشته باشد. این مولفه نیز دارای اهمیت است و هر دستگاه نیاز میزانی مشخص از آمپر و شدت جریان دارد. شدت جریان اگر دقیق در نظر گرفته شود بهتر است اما در بیشتر مواقع آمپر یا شدت جریان می تواند بالاتر از میان درج شده نیز باشد و آسیبی به دستگاه وارد نشود.

 تفاوت آداپتورهای سوئیچینگ و ترانسی

آداپتورها می توانند در انواع ترانس و سوئیچینگ عرضه شوند. اینکه هر کدام از این موارد چگونه ساخته می شوند خارج از حوصله‌ی این گفتار است اما در از نظر تفاوت‌های کاربردی آن‌ها می توان به این موارد اشاره کرد که:

• آداپتورهای سوئیچینگ به صورت کلی دارای وزن و اندازه کم تری در برابر آداپتورها ترانسی هستند. دلیل این امر حذف ترانسفورماتور فرکانس پایین است که البته باعث می شود دمای کم‌تری نیز تولید شود.
• آداپتورهای سوئیچینگ از نظر عملکرد در زمینه ولتاژ بهتر هستند و ولتاژ دقیق‌تر و پایدارتری را ارائه می دهند. ( ترانس ها با تغییر ولتاژ برق شهری ولتاژی متفاوت را ارائه می دهند )
• تغذیه سوئیچینگ‌ها بازده بالاتر و توان مصرفی کم‌تری دارند. به این معنا که چون تنها در ناحیه قطع و اشباع کارکرد دارند ( در زمان قطع جریان گذرکنند بسیار اندک است و در حالت اشباع افت ولتاژ بسیار ناچیز است )
• منابع تغذیه ترانسی معمولا شدت جریان دقیق‌تر یا کاهش آمپر کم‌تری را به کاربر ارائه می دهند.
• قیمت ترانس ها معمولا بالاتر از آداپتورها است.
• ترانس ها معمولا بازده انرژی کم‌تری در برابر سوئیچینگ ها دارند ( راندمان سوئیچینگ ها معمولا بالاتر از 87% است )

لینک: خرید اینترنتی انواع پاور صنعتی سوئیچینگ

 برتری آداپتورها نسبت به دیگر منابع تغذیه

آداپتور در برابر دیگر منابع تغذیه دارای برتری‌هایی است و به همین دلیل می‌توان آن را یکی از محبوب‌ترین و پُرکاربردترین منبع تغذیه بیرونی دانست که هم‌اکنون روی دستگاه‌های مختلف مانند انواع گوشی تلفن، ال ای دی نواری ، آمپلی‌فایر ، برد فلش خور ، مودم ADSL، پرینتر، لپ‌تاپ، کارتخوان، مبدل‌های صوتی و تصویری مانند مبدل VGA به AV ، مبدل AV به VGA ، مبدل HDMI به AV ، اسپیکر، و... استفاده می‌شود. دلیل‌های این حجم استفاده گسترده را می‌توان چنین برشمرد:

•  امنیت جانی : یکی از مهم‌ترین برتری‌های آداپتورها ایجاد امنیت جانی مناسب برای انسان‌ها است. شمار فراوانی از این ابزار دارای ولتاژ پایین هستند و در نتیجه می‌توان بدون نگرانی از خطر برق گرفتگی توسط کاربران عادی و خانگی از آن بهره برد و نگرانی از برق‌گرفتگی از سمت خروجی آداپتور یعنی فیش نری آداپتور نداشت. همچنین کیت الکترونیکی درون دستگاه با یک پوشش پلاستیکی عایق پوشیده شده است.
• وزن و اندازه کوچک : اگر با دیگر منابع تغذیه از جمله انواع ترانسفورماتور و ... آشنایی داشته باشید می‌دانید که آداپتورها به دلیل وزن و اندازه بسیار کم‌تر در برابر دیگر منابع تغذیه محبوب‌تر هستند و به سادگی می‌توان آن‌ها را جابه‌جا کرد. این دسته به دلیل بهره گیری از فرکانس های بالاتر در تبدیل ولتاژ دارای قیمت ارزان‌تری نیز هستند.
• جایگزینی آسان : از دیگر برتری‌های Adapter ها تعویض شدن آن ها است که بسیار ساده است. فرض را بر این بگذارید که منبع تغذیه یک دستگاه که در درون دستگاه جاداده شده است به هر دلیل بسوزد. تعویض این منبع تغذیه نیازمند تعمیر و باز شدن کل دستگاه و تعویض با استفاده از هویه و ... است. اما اگر آداپتور یک دستگاه بسوزد یا دچار مشکل شود بسیار ساده با خرید یک آداپتور جدید می توان آن را جای‌گزین کرد.

 معایب آداپتورهای سوئیچینگ

در بالا به برتری‌های سوئیچینگ‌ها اشاره کردیم بد نیست از ضعف و آن نیز یاد کنیم. آداپتورهای سوئیچینگ به دلیل اینکه پیچیدگی زیادی دارند امکان تداخل الکترومغناطیسی و ضمنا تولید موجک ( ریپل ) در فرکانس سوئیچینگ و هارمونیک ها در آن ها وجود دارد و در انواع آداپتورهای ارزان قیمت و با کیفیت پایین این موارد می تواند ایجاد نویز الکتریکی کند. این نویز سوئیچینگ به درون شبکه‌ی برق شهری رخنه کرده و باعث ایجاد نداخل با دیگر دستگاه‌ها و وسایل صوتی و تصویری که به همان سیم فاز متصل هستند می شود.

همچنین منبع تغذیه سوئیچینگی که دارای تصحیح ضریب توان نباشد می تواند اعوجاج هارمونیک تولید کند. ایجاد سر و صداهای ریز و داغ شدن برخی از انواع آداپتور را نیز می توان از دیگر ضعف ها برشمرد.

 معرفی انواع آداپتور

در بخش بالا به برخی از ویژگی‌های فنی اشاه کردیم. برای نمونه گفتیم که آداپتورها انواع گوناگونی دارند می توانند دارای ولتاژ خروجی متفاوت با شدت جریان آمپر با تنوع مختلفی باشند. اما می توان کم و بیش از نظر ظاهر یا نوع ساخت نیز آداپتورها را بخش‌بندی کرد.

لینک: خرید اینترنتی انواع ترانس و ترانسفورماتور

آداپتورهای دیواری

این دسته را می توان پُرکاربردترین دانست که در هر خانه‌ای احتمالا می‌توانیم چند مورد را ببنیم. توان این دسته از منابع تغذیه پایین است و مستقیم و بدون واسطه به پریز برق شهری متصل می شوند. شاید توان حداکثر توان تولید شده این دسته را 20 وات در نظر گرفت. بیشتر شارژرها و دستگاه های قابل حمل پرتابل از این دسته از منابع تغذیه بهره می برند. این دسته دارای روکش عایق کامل پلاستیکی و معمولا به رنگ مشکی هستند.

آداپتورهای رومیزی

این دسته را گاهی آداپتور بین راهی یا دو طرف سیم نیز می‌نامند. از پُرکاربردترین موارد هستند و به واسطه یک سیم برق رادیویی دو شیار به پریز برق متصل می شوند. یعنی در یک سر خود آداپتور با سوکت مادگی رادیویی و در سر دیگر یک سیم و فیش نری آداپتور دارد. باید سر نری سوکت رادیویی کابل برق را به ورودی آداپتور و دوشاخه کابل برق را به پریز متصل کرد. حداکثر توان خروجی این دسته 100 وات است. روشنایی‌ها و ال ای دی ها، دستگاه‌های آزمایشگاهی، صوتی و تصویری، مانیتور و لپ‌تاپ و .. همگی معمولا از این دسته بهره می برند.

آداپتورهای صنعتی

این دسته را منبع تغذیه صنعتی سوئیچینگ یا پور صنعتی نیز می نامند. انواع آداپتور صنعتی معمولا دارای روکش پلاستیکی عایق نیست و دارای یک روکش و بدنه فلزی مشبک است که می تواند جریان هوا را به درون راه داده و دستگاه را خنک کند و طول عمر دستگاه را افزایش دهد. اما از طرفی منبع تغذیه صنعتی سوئیچینگ در برابر رطوبت و آب و .. مصونیت ندارد و باید حتما در جای خشک به‌کارگرفته شود. این دسته می تواند دارای شدت جریان بسیار بالاتر بوده و بازده انرژی بالاتری را ارائه دهد.